Josh & Charlie iqaumattiaqtamingnik atulauqtanginniglu qakiqatausimallutik SOI ammalu Minnguiksivingnit

Charlie amma Josh marrungmatik SOIkunnit aniguisimaqataujut iqanaijaliqllutiglu Minnguiqsiviit Kanatamit Nunavut Iniliarisimajangannik Kigliliarisimajunit.  Apiqsulaurattigut tamaqmik iqanaijaarijangitta miksaanut ammalu pijumiginiqpaarijanginnik. Uqausiqalauqmijut iqaumagijanginnik qaujisaqniq umiaqjuakkut, turaarijanginnik sivuniksamingnut ammalu uqausiksattiavangnit makkuktunut.

 Apiqsuqtautillugit Charlie ammalu Josh

Pigiaruti

Charlie: Asuujusi atira Charlie Nakashuk.  Pangniqtuuqmiutallariujunga ammalu nunaqaqtunga Iqalungnit maana.  Quviagijara uqalimaaqllunga ammalu tusaqnaaqllunga, taakua qanuiliugaksaqarunnairuma.

Josh: Atira Josh Komangapik.  Iqalungmiutallariujunga.  Anaanama qatangutingit Iqalungmiutaujut ammalu ataatama qatangutingit Pong Inlet/Mittimatalingmiutaujut.  5nik nukaringaalugit najaqauqtunga.  Qanuiliugaksaqangiliruma tamaani nunalipaujamit iqalugasugiaqlunga, pisurajaglung, ammalu piqatigikainnalugit piqannarijakka ammalu ilakka.

Apiquti 1: Qanuittuujunigli qaujisariaqatausimalauqpit umiaqjuakkut?  Qanuq qaujisaqatautillutit umiaqjuakkut aktuiniqaqniqpa ilingnut?

Josh: Ilauvvigilauqtara 2018ngutillugu ukiuqtaqtumi qaujisaqniulauqtuq umiaqjuakkut ammalu pijumigittialaurakku ilaujumallunga uqautijaugama piqannarijannut pijuminattiaqtumit piliriaksaujumit aqnaq isumalauqtuq ilaujumanajaqmangaanit pijjutigilluniuk piliriarigajuktannit avatiliriniq ammalu qimiruaqattarakku nunaqjuaq.  Isumalilauqtunga akaunajaqninganit piliriarinasualirukku.  Kinguvalauqtunga pinasuarviksaqmut arraagulauqtuq sivulliqpaaq pijumigittiaqtannut tatatirijariaksaq pinasuaqniqmut, kisiani ilaulilauqtunga kinguniagut qaujimalilaurama qangakkut pinasuaqviksauliqmangaat!

Charlie: Ilaulauqtunga 2018mit Ukiuqtaqtumit Umiaqjuakkut Qaujisariaqataullunga.  Ilangat ilinniaqvingmit iqanaijaqtillarik uqautilauqtaanga SOImit ammalu ilaunasuqulluninga tatatirilunga.  Pinasualilauqpunga tatatirillunga ammalu qaujimattiangillunga kisullariungmangaat.  Tukisiumagaluaqllunga qaujisaqtuliriniujuq ammalu qaujisaqtuliriniq quviagittiarakku.  Asuillaa pinasuaqujingmata pinasuaqlunga tatatirilunga assuillaa ilaulilauqtunga.

Qanuq qaujisaqatautillutit umiaqjuakkut aktuiniqaqniqpa ilingnut?

Josh: Qanuittuuninga ilauliqtillunga aktuinirilauqtanga uvannit kikutuinnanit qaujijjuumillunga.  Pilirijumaliriallalauqtunga pilirijumaninnut avatiliriniqmit.  Quvianattialauqtuq kikkutuinnaqnit takuqattaqllunga Ukiuqtaqtumiunit nanituinnaq ammalu takuvallialugu Ukiuqtaqtuup ilanga.  Ikajuqniqattiaqtuq uvannit qujallillunga avatirijavut inuuvigijavut angijukannialungmit.

Charlie: Ikajuqniqattiaqtuq uvannit tukisikannirama qaujisaqtuliriniqmit ammalu tukisillunga asijjiqnirijanginnik ammalu aktuqtaunirijanginnik pijjutigillugu nunaqjuaq asijjiqpallianinga.  Qaujisaqtuliriniq quviagigakku surusiunilimaannit ammalu pilirijumagialaktunga pilirijumagakku qaujisaqtuliriniq.  Quvianattialauqtuq ilittivallialunga imaittunit piruqsialirijinik ammalu tingmialirijinik.  Quviagijara takuvallialunga kikutuinnalimaanik nunaqjualimaaningaaqsimajunit.  Pikunaqniqpaangulauqtuq.

Apiquti 2: Kisutuinnattiamit atukainnalauqtaqnik uvaluunniit iqaumajaqaqpit ilaulauqtillutit qaujisaqtuliriniq umiaqjuakkut puigurunnailisimajaqnit?

Charlie:  Amisuaaluit.  Anginiqpaangujuq isumagillugu ikaniitilluta Zodiac ingiralauqtavut Isabella Bay Kangiqtugaapik qanigijaanit.  Pitaqalauqmat arviknik tauvaniituinnaqtunik.  Takuranniqtualuulauqtuq.  Aulautivut qaminattigut ammalu aqviit aniqsaaqattalauqtut, taliruangillu imaqmut patikpakllunigit, takurannittialauqtuq.  Ikpigusulauqtungaaa…qanuq uqausirijaksaungittuq.  Mikitukuluujaaqnaqtuq takullugit.  Kamanaqtualuit taikkua nirjutiit.

Josh: Aksunilaak, taana kiujariaksaq ajuqnakasaktuq pijjutigillugu amisunit upinnaqtunit qaujilaurama ilautillunga umiaqjuakkut qaujisaqtilluta.  Atausiq piluaqtumit umiaqjuakkut qaujisariaqatausimallunga saqijaalualauqtuq uvannut ilauqataujunnaqllunga piliriqatigillugit pilirijumaniqattiaqtunik pilirijamingnit.  Amisut makkuktut quviasuttialauqmata pivalliajunik ammalu qanuiliuqpallianirijattinnit, ammalu pikkunalualauqtuq takujunnalaurakkit ajjigiingittut qaujisaqtiit, niruaqtauvaktunik, ikajurasukpaktunik inuusiqnit ammalu kikkutuinait piliriarijaminik quviagijaqallariktunik.  Angilaangujuksaujuq qaujisaqniq umiaqjuakkut takuvakllunga upinnaqtunik kikkutuuinnanik ammalu takulauqtakka Inuit ammalu nunaqaqaaqsimajunik, nanituinattiaq nunaqjualimaamit.

Taimali pitaqalauqpa kikkullaringnik ujjiriniqpaarilauqtait?

Josh: Atiqaquulauqtuq aqnauluni Valérie Courtois, arnaq uqausiqalauqmat Nunaqaqaaqsimajut Pisimajauttiariaqaqninginnit ammalu Nunaqaqaaqsimajut sivuliuqtiujunnaqninginnit suruittailimaniqmut nunanit. Uvannut, pikkunaqniqpaangulauqtu naalakllugu uqausiqalauqmat suruittailimaniqmit nunaqaqaaqsimajut tautuktangatigut.  Alianaigillarililauqpara iqanaijariaksaq iniliarijausimajunit suruittailimaniq.

Apiquti pingasungat: Tukisittunnaqpitigut kisulirivangmangaaqpit Minnguiksiviit Kanatamit?

Charlie: Illisaqataujunga Inuit Ilinniaqniqmut Pivallianiqmullu Ilisaguti (ILDP) ingiratitaujuq Pilimmaksaivikkunnut, Gavamakkut Piliriqatauvigijangat Piuniqpaattiaq  ukununga Inuit Iqanaijaqniliriniqmut Nunavutmit. Imailingajunga tisamat-taqqiit nikittaaqtunga Minnguiqsiviit Kanatamit ammalu ilaujunga avatiliriniq aktuqtausimajangata qimiruaqtinginnut piliriqatigiit ukununga Nunaqjuamingaaqtunik Suruittailimaniqmut (res con, naittuulugu taijaujjusinga).  Piliriariluaqtakka marruilingajuuk ukununga Minnguiqsivingnut mannaujuq ammalu maruinik piliriarijaqakanniqtunga..Sivulliq piliriarijara, sanalaurakku iqaumagiarutinit titirapalliallugit aturiaqaqniaqninginnut piliriliqpata nutaanik iniliuqtausimajumit qimirujiujunik.  Aippanga piliriarijara iqanaijalaurama ilaqaqtumit silaliriniqmut qaujisaqtiujunut katiqsuivaktut qanuilivalliamangaat arraagulimaamit taikani Quttinirpaaq Kanatamit Minnguiqsivik.  Qaujisarutiit katitaujut taikangat silaliriniqmut qaujisaqtiujunut minnguiqsivingnit ikajuutiqaqmata uvattinnut qimirujunnaqniarattigut asijjiqpallianinga silaup ammalu ikajuqniqaqmat uumajulimaat piusirijangit qaujisaqniujukkut piliriniujuq.  Ilangat tikittunnaqnirijanginnik silaliriniqmut qaujisaqtiujut titiraqpalliavaktangit imaittunik anuri sukkanirijanga, ikara tamaat.  Takulauqtugut 2014mit ammalu 2016mit, anuriup sukkaninga titiraqsimalauqtuq silalirinikkut qaujisaqtiujunit sukkainniqpaangulauqtut arragugijatta asinginnik.  Minnguiqsiviit iqanaijaqtingit pilirilauqmijut uukturaqllugu ammalu titiraqllugit anuriup sukkaninga atuqllugu tigumiarialik qaujisarutimut ullaatamaat ammalu unnutamaat aujautillugu ililiuqtausimajuup silanganit.  Asuilaak pasagilauqtavut ulumimuuqsimajut piliriarijattinnut titiraqsimajut nalunaiqsimallutik asuillaak asijjiiliqniqpuq qanuqlu silamit qaujisaqtiit titiraqpallianirilauqtangit anuriup sukanirijangat.  Sulingmangaat, Qaujigialilaurakku aniriup sukkaninga nalunaiqtausimajuq titiraqsimajunit silalirijikkunnut qaujisaqtiujunik ammalu tigumiaqtaujarialik tigumiagaq qaujisarutimut nalunaijaqtausimajunit.  Titiraqsimaningit tikkuaqsimajut ajjigiingmangaata sukkaningit ammalu titillugu unikkaaliangusimajutigut tukisilauqtannik.  Ikajuliqpunga iliqusilirijikkut nunamingaaqsimajunik pilirijiujunit piliriqatigiinut unikkaaliuqataullugu ukununga Ukkusiksalik Kanatani Minnguiksiviit.

Josh: Uvanga paqnaktiuvunga Minnguiksivik Kanataup Nunavut Iniliarisimajangannik Kigliliarisimajuq, ikajuqtiuqatauvunga titiraqpallialuta arraguniaqtunut 10 nalunaisivallianiq paqnautiuniaqtunik qanuilinganiaqmangaat kanatami minnguiqsiviit aulatauvangnirijangit Nunavutmit.  Kanatamit minnguiqsiviit Nunavutmiittut ilagijaungmat angirutikut 8 uvuuna Nunavut Angirutingatigut pijjutilik minnguiqsivilirijunik.  Titiraqtausimangmat Ilaakkut 8, saqitausimaninga titiraqtausimajuq pijjutigillugit kanatamit minnguiqsiviit, Minnguiqsiviit Kanata ammalu Turaarutigijangit Inungnut Katujjiqatigiinut aajjiiqatigiingnikkut piliriangujariaqaqmat ammalu atiliurutigijaujariaqaqlluni Inuit Aktuqtauniqmjut Pivaalirutiksanullu Angirutingit.  Maanaujuq, iqanaijaqtunga nutaangujumit aulattijiuqatauniqmut paqnaktiujunut Auyuittuq Kanatamit Minnguiqsivinganit, asuillaak ataaniiraaniktuq Inuit Aktuqtauniqmjut Pivaalirutiksanullu Angirutingit Auyuittuqmiittuq, Quttinirpaaq, ammalu Sirmilik Kanatamit Minnguiqsivik.  Iqanaijaqtunga piliriqatigijumallugit Inuit nunalingniittut tukisiumaqatigilugit pijjutigillugit kanatamit minnguiqsiviit.  Iqanaijaqatigiliqpakka minnguiqsivingnit paqnaktiujut piliriqatigiiktunik nunalingningaaqsimajunit taikkualu ilagijaungmijut Katingajut Inuit/Gavamat Minnguiqsiviit Aulattijiujut Katimajingit Nunavutmit saqitivalliajut arraagunut 10 aulattijut paqnaktauvalliajunik.  Piliriariniaqmijara tusuamattiariaqaqninginnik kikkutiunnanik, ajjigiingitutigullu gavamakkut aviktusimajangitigut, nunalingningaaqsimajuniklu ammalu pigiaqniaqtugut tusaumatittittiaqniq tusaumattiaqullugit pivallianirijanga minnguiqsivik aulattijiit paqnakpallianirijangat.  Piulaangujuq iqanaijaqnirijannik piliriqatigiqattarunnarakkit inutuqait, qaujimaniqmit tigumiaqmata ammalu nunalingningaaqsimajunik.

Apiquti tisamangat: Qanuq atuqsimanirijait qaujisaqniq umiaqjuakkut ammalu iqanaijaarijait Minnguiqsivingnit ilagiingniqaqpat?

Josh: Atulauqtavut qaujisaqniq umiaqjuakkut arraagunganit, aujautillugu 2018, ilinniaqtiulauqtunga aujakkut Nunavut Gavamangatigut, Nunavut Minnguiksiviit ammalu Ajjigijaungittut Nunait.  Taimautillugu, Minnguiqsiviit Kanatamit sivuliulauqmata Tallurutiup Imanga Kanatamit Imaqmiutalirijikkut Kanatamit Imalirijikkut Sapujjausimajuq Nunait pivalliajariaqaqninganut aulattiniqmut paqnautiit tusaumatittijariaqaliqniqmut.  Minnguiqsiviit Kanatamit Kinaujatigut uvannik ikajulauqtut ilauqujaullunga titiraqsimajunik-tigumiaqti.  Tukisivaalliqtitaujunnattiarama atuutilingmit pilirittiaqniqmut atuutiqaqtumit qanuqlu tusaqtitijariaqaqniq pilirianguvangninginnit pijjutigillugu sapujjausimajut nunait Nunavutmit.  Uvannut atuutiqattiaqmat piulunilu tukisinirilauqtara ikajuqniqaqmat uvannik ullumiuliqtuq piliriarijannut.

Asuillaak tikivvigijunnaqsilauqtakka tallimat piliriqatigijauvaktut nunaliit (Ikpiaqjuk, Kangittugaapik, Auyuittuq, Mittimatalik, ammalu Qausuittuq) aujautillugu qaujisarialaungitilluta umiaqjuakkut, akauttialauqtuq pikkunaqlluni ilauqatauvigillugit.  Mitimatalingmualauqtunga upingaakkut tusaqtitinasualiqtilluta ammalu aippanganit ilaulilauqtunga aujakkut ilinniaqtinik Sikumiutanik.  Aturianganik quvianaqtuq takuvallialugit qanuilivallianinga upingaaq aujamut.

Aujauliqtillugu qaujisaqniq umiaqjuakkut , ingiraqataulauqtunga ajjigijanganit kigligijaujumit Tallurutiup Imanga takusimagakku nunanguatigut tusaqtitinasuaqtilluta.  Taana upinaqtualungmit aktuiniqaqtuq uvannik.

Charlie: Ilaulilauqtunga Minnguiqsivingnut Junengutillugu arraaguusaaqtumit, pilirisimajunga piluaqtumit qarasaujatigut ammalu aipparillugit SOI umiaqjuakkuuqatigillugit, isumavunga qaujisaqtuliriniqmut aktuiniqaqtuq pilirinikkut.  Piliriniqpaariliqtara titiraqpallialunga unikkaanik manna, assuillaak aktuaniqaqmat kikkutaqangittunik ammalu qaujisaqnirijattinnut.

Apiquti tallimangat:  Naniitumavit niriugijaqnik arraagut 10 aniquqpata?

Josh:  Aksuruqnagalaktuq, piluaqtumit qanutuinnaaluk pivalliajuqauqtillugu nunaqjuamit, kisiani paqnagasuktunga nulianigumallunga arraagu ajungigilaattiannut piuginiqpaanut nuliaksakulunnut. Arraaguluunniit avaluunniit ungataagut, niriugigaluarakku pigiarumallugu Pijunnautit Ukiuqtaqtumit Illinniarutit illinniavigjuaqmit Carleton University ammalu qangakiaq Pinunnautit Suruittailimaniqmut Sivuliuqtiit uvani Guelph University Ilinniaqvigjuaq pijjutigillugu tukisiumaliqtittiaqniq qutingniqpaanit/inigijaujuq atuagangit uvani avatiliriniqmut atuagaliangit ammalu suruittailimaniq Nunavutmit.  Pijumaniqaqtunga asijjiiqataujumallunga qanuilinganirijanginnik takuksaungittut kigliliuqtausimajunit.  Niriungniqattiarumavunga ajjumigijaujunnarumallunga najakulugijakka.

Charlie:  Qaujimangittunga, Isumagilaunginnakku, kisiani qaujimajunga ilinniariakanniqniarama, kisuliriniaqmangaaniglu qaujianingittunga.  Ajuqsisimagama maruilingajunik niqjutiit iliqusirijangit kisulimaattianginnik ammalu asinginnik ilinniagaksanik, niriuttiarumavunga aniguilaaqninni ammalu iqanaijaliqlunga iqanaijaqvittiavangmit quvianaqtumit.  Niqjutiit piugigakkit, tingmiat piluaqtumit… namungauvangnirijangit aqutingit, suruittailimaniq.  Piugilaariquuqtakka tulugait tingmianit.  Piujualuugigakkit, qaujimattiaqningit ammalu taqsangit piullutik!  Ilaulunga qaujisaqniq umiaqjuakkut qikiqtamualauratta takuvvigilauqtavut pittiulaanik ilagijaujut tingmiat takujuminammariktunik.

Apiquti Pingasuujuqtut: Uqausiksaqaqvigivigit uqausittiavangnit makkuktunut uqalimaatunut?

Charlie:  Pinajuqattaritti ammalu pigiarunnaqtusi nutaanik.  Kappiasugiaqangittutit asijjiqpalliajunik.

Josh: Nirurijaqarunnattiaqtutit quttiktumit ilinniaraanikkuvit uvaluunniit kisutuinnattiamit inuusirijaqnit, tauvungalimaaraaluungikkaluaqpatluunniit.  Ammalu quviagingikkuviuk niruaqsimajait, qanuingittuq asijjirunnaqtait piliriarijat.  Illinniaqllunga pianigasuktillunga-illinniaqtannik asijjiilauqtunga ilinniaqtannik pingasuiqllugu ammalu quviasuttialauqtunga ilaulirama piliriarijumattiaqtannik.  Ajuqsisimalluni pilirijumangitamit quvianangimmat alianaingillunilu.  Kappiasungillutit asijjiqpaktunik ammalu qanuippakkaluaqtilluta.

Asinginnik kingulliqpaamit uqausiksaqaqpit?

Josh:  Asuillaak, sivulliq qujagittiaqtakka Illinniaqtiit Sikumit pikunaqtualungnit saqijaaqtittingmata tunijaullungalu, ilagijaulliqllungalu aniguisimajunit tilijausimajunik.  Niriungniqattiaqpunga pianiksimaliqpat-nuvagjuaqnaq ingirajunnaqniaqtuksauvut aulattinirijangit.

Kisut piugilaarivigit iqanaijaarijaqnit minnguiqsivingnit?

Charlie: Piugilaarijarli minnguiqsivingnit maana piliriaksaqainnarama.  Iqanaijaqatikka quvianaqniqpaat!  Akuniungittuugaluaq minnguiqsivingnit ilaujunga ammalu nallianik piugilaarijannik qaujimangittunga!.

Josh Komangapik

ASIKKANNINGINIK NANISILUTIT