Inuit Paqijingit taikani Kiviniku HMS Erebus ammalu HMS Kappianaqtuq Kanatamit Pimmariuninganit Inigijanga
Minnguiqsivik Kanata
Inuit ammalu kinguvaarijangit piruqpallianginnaqtut tamaani arraagunik 1000-ngujunik. Inuit uqausituqangit nattilingmiutanit nalunaiqsisimangmata aniguikasattiaqnivinirijangit ilisaqnaqtunik taasuminga Franklin umiaqjuakkut qaujisaqnivinirijangat umiaqjuaqlu ammalu umiaqjuaqmiutait pijaulauqniqmata taasumunga British Admiralty-mut. Taakua ajjinganik unikkaangujut ikajuutiqalilauqtuq nanijautillugu HMS Erebus 2014-mit. Arraaguk marruuk aniguqtillugu, 2016-mit taana HMS Kappianaqtuq nanijaulilauqtuq.
Maana, Inuit paqijingit qanigijaaniqmiutaujut nunalingnit Uqsuqtuuk kamajinguqtitaujut pisimajauttiaqluni ammalu qaujisaqtiulutik taasuminga kivinikumit. Taakua paqijingit atuqtsimangmata Inuit Qaujimajatuqanganik ammalu ajunginnirijangittigut tikittunnalauqtut tamaqmik kivinikunut inigijanganit arraagu-tamaat pigialilauqtillugu piliriangulillugu 2017-mit.
Sila ammalu qanuinnirijanga asijjiqsaraimmat. Arragu aniguqtillugu, nalunaruniirtitijiujut katiqsuilauqtut ungataanit 350 nanijausaaqtunik Franklin piqutivininginnit taikangngat HMS Erebus pinasuarusigasangnut, nanisiniqpaangujuviniit arraagunganit maanamut tikillugu nanijaulauqtillugu kivisimajut.
Nanijaulauqtillugu HMS Erebus ammalu HMS Kappianaqtuq, Minnguiqsiviit Kanata atuqtaujariaqaliqtitaulauqtuq piliriqatigillugit Inuit suruittailimaqullugu kiviviviniit, ammalu unikkaaliuqtauluni Taana Franklin Umiaqjuakkut Qaujisaqniq tukisinaqsititauluni Inuit nunanginnit taikaniininganut kiviviusimajumit inigiliqtanganit. Saqitillilauqtuq pilirijaksanik ammalu piliriarijaujunnaqluni suuqlu taakununga Paqijiit pilirianginnit pijjutigillugu saqijaaqtitaunginnaqniaqmat Inuit ammalu Uksuqtuuk, taana qanilaangungmat Nunavut nunalinginnit tavvunga Kiviviviniqmut HMS Erebus ammalu HMS Kappianaqtuq Minnguiqsivik Pimmariuninganut Inigijaujuq, ikajuutiqaqmat kinaujaliurutigijaujunnaqtuq qanigijaqaqninginnut taasumunga Franklin umiaqjuavininginnut ammalu ikajuutiqarunnaqmat sivuliuqtiulutik inigijauliqtumut qanuiqunagu ammalu sivunittinnut uqausiuqattarunnaqniaqmat.
Paqijiit Uksuqtuuk-miutait ingiralauqtut tangmaaqvigijamingnut qanigijaanit Franklin kiviviginukugijanganit sikuqanittuq-imaq sikuqaqnarunniirtillugu. Taana HMS Kappianaqtuq inigijanga 100-kilometers-luamit uangnanganit Uqsuqtuuk, taikani imanganit Kappianaqtuq Ikpiaqjunganit silataaniittuq King William Qikiqtanganit. HMS Erebus ungasiktigingmat 100-kilometer-luamit nigginganit Uqsuqtuuk Tauvani Queen Maud itinirijanganit.
Pilirijaksaqakanniqmijut qaakanniagut pijaksangata piliriarijanginnit maligiaqaqtangit nauttiqsuriaqaqnirmingnut kiviviviniup inigijanganit, paqijiit ajurunniirsaqataqmijut iliqusituqanginnit uumajuliriniqmit ajurunniirsaqllutik nunamiitillugit nirijaksaqarunnaqniaqmata taikani tangmaavigijanganit, ilaqarilluni tuktuliaqpaktut, tiriganiarasukpaktut uvaluunniit iqalugasukllutik iqalugijanginnik. arraaguit taima pigialauqsimatillugit pilirianguliqtillugu, tangmaaqvingminiiliraangamik ikajuqniqarivuq taakununga tungavigijaulluni ajunginniqsanut paqijiit ilisaijigijaullutik ammalu ilisaillutik taakuninga paqijiit angunasungniqmit ammalu asinginnik iliqusituqanik ajungittariaqaqniqmit.
“Inutuqaqmut uqautijaulauqtugut sivuliurutaujunnaqninganit uqausiuvallialiqluni paqnaktauvalliatillugu piliriarijaksauniaqtuq akauttiarajaqninganit pilirijaksanguqataujunnaqninganut tusaumajaujutuqat pijaulutik makkungniqsaujunut. Upigittiaqtavut takujunnaratta pivallialiqmat maana ukua Paqijiit piliriaksangit ingiraliqmat.” uqalauqtuq Aaron Skoblenick, inigijangannit aulattijiujuq taasumunga Kiviviviniqmit HMS Erebus ammalu HMS Kappianaqtuq Kanataup Pimmarialuk Inigijanganit.
Taakununga paqijiit, qaujimajatuqaminik tusaumatittingmata tamatuma naniinirijanganit pimmarialungmat ilaqaqninganut taakununga nauttiqsuijigijaujunut kiviviviniqmit. Taima 2018, ikajuqniqalauqmijuq katiqatigiiktunut ammalu unikkaaqtuanik angirarijanginnit Uqsuqtuuk arraagutamaat Umiyaqtut katiqatigiiktillugit. 2019-mit pijunnaqsilauqtut taimailiuriaksaq taikani sivulliulauqtunut pularaqtinut aniguittiaqllutiglu sivumukllutik HMS Erebus-mut ikimatillugit Adventure Canada pularaqtinut umiaqjuaq, Ocean Endeavour.
“Qanuingittiaqullugu Minnguiqsivit Kanada unikkaaqujijut Franklin qanuinivinirijanganit tukisinaqtunik anginiqsaulugu Inuit nunangat taikani taana kiviviusimajuup inigiliqtanga.” uqalauqtuq Skoblenick. Skoblenick ikajulauqtuq pijunnaqtillunigit taakua pularaqtiit umiaqjuamiutanginnut takujaqtuqllutik kiviviusimajumut, ilaqaqllutik pulaaqtinut qimiruaqtinik taikangat Minnguiqsivik Kanata saqitittijiujunut ikajuqtiit sikauk. Qiniqtijuaq, Taana sikauk tulaktaulluni qulaanut HMS Erebus tukinaqsititjiit naamanaqusimatillugu silangat. Ilaulutik Minnguiqsivik Kanada umiangat David Thompson, taana sikauk atuqtauluni tungavigijaulluni qanuiliurutigijanginnik Minnguiqsivik Kanata-kut iqanganit piqutiviniqnik pilirijunik piliriaqaqpalliatillugit saqitauvalliajut umiaqjuamit.
Naamaqulauqtuq, qanuilinganirijanga saqipallialiqtillugu taikani Kiviniku HMS Erebus ammalu HMS Kappianaqtuq Kanata Pimariuninganit Inigiliqtangat, ammalu Uqsuqtuuk, niriugijaujuq Inuit Paqijiit kajusiniaqtut ilagijaulutik tungavigijaulutik sapujjijiulutiglu, tungasuktitiniaraangata pularaqtunik taikunga kiviviviniqmut ammalu nunalinganut tauvani arragugijattinni qaivalliajunik. Piliriaqainnaqniaqtut taikaniitillugit tangmaqvingata inigijanganit ilisaivaglutik ammalu ajurunniirsaqpaglutik iliqusituqarijaujumit pilirijunnaqniqmit nutaanguniqsaujunut Paqijiit ilagijaujunut.
Asuilaak Kanata kajusingmat nalunaiqsivalliatillugu pivalliajuq nuvaqjualimaamit 2020-mit, Minnguiqsivik Kanata nuqaqtittilauqmata tamainnik taikani-inigijaujunik nalunaiqtulirijikkunnit taikani Franklin kivivivininganit siammaqunagu pitaqatuinnaliriaqaqninganut nuvagjuaqnaq-19 aktuqtautuinnariaqaqninginnut Nunavut nunalingit. Kisiani taimaangungmat silagijangat ajuqnangittaraangat ajuqnaqtillugu pulaariaksaq inigijaujumut nalunaiqsijiujunut taakua Paqijiit aullaarunnaqsilauqtut tangmaaqvigivaktanginnut qanigijaanit kiviviviniup – qanuingittiaraluaqmangat paqijangit ammalu suruitauqunagit paqnalirivut arraagunik qaujunik.
Taana titiraqtaujunnaqsilauqtuq ikajuqtaulluta Minnguiqsiviit Kanata. Tukisigiakannirunnaqtutit Minnguiqsiviit Kanata inigijanginni Nunavut-mit, tusaqvigikannirunaqtatit Minnguiqsiviit Kanata uvuuna pc.infonunavut-nunavutinfo.pc@canada.ca
ASIKKANNINGINIK NANISILUTIT
Una Tiktok Sivuliuqmat Nirijaksanit Tunniriniq
Kyra Flaherty, SOI Ukiuqtaqtumit 2016 Aniguiqatausimajuq, ammalu pularaqtuliriniqmit saqittivallianiq sivuliuqataulluni ilagitlugit Nunavut...
Uqallaqatigiittiaqattaqniq tukiqarunnattiaqtunit ilauqatauniq pisimaksittiaqniqmut innarulisaaqtunut (Saqitausaalinialiqtuq)
Innarulisaaqlluni ilagijaunasualiqlluni pisimaqatauttiarasuaqniqmut nunaqjuamit ilirasungnaqmat. Amisuaalugaluaqtillugit qanuiliugaksattiavait,...
Una Tiktok Sivuliuqmat Nirijaksanit Tunniriniq
Kyra Flaherty, SOI Ukiuqtaqtumit 2016 Aniguiqatausimajuq, ammalu pularaqtuliriniqmit saqittivallianiq sivuliuqataulluni ilagitlugit Nunavut...